Από τη στιγμή που το ζευγάρι έχει κάνει δικές του προσπάθειες ειδικά τις γόνιμες ημέρες ωορρηξίας, για διάστημα 6-12 μήνες, θα πρέπει να ξεκινήσει ο έλεγχος γονιμότητας. Μην φανταστείτε ότι πρόκειται για κάτι χρονοβόρο ή κοστοβόρο.
Για τον άνδρα, σε πρώτη φάση ένα σπερμοδιάγραμμα μαζί με καλλιέργεια σπέρματος, είναι υπεραρκετό.
Για την γυναίκα είναι λίγο πιο σύνθετα τα πράγματα, από τη στιγμή που το γυναικείο βιοχημικό και αναπαραγωγικό σύστημα είναι πιο πολύπλοκο:
α) Αρχικά θα πρέπει να γίνει ένας πλήρης ορμονικός έλεγχος, με μία αιμοληψία, καθώς και ένα λεπτομερές διακολπικό υπερηχογράφημα. Έχει φανεί ότι παθήσεις του θυρεοειδούς ή διαταραχές στην προλακτίνη προκαλούν διαταραχές στην ωορρηξία. Το διακολπικό υπέρηχο μπορεί να αναδείξει προβλήματα στη μήτρα(πολύποδες, συμφύσεις, ευμεγέθη ινομυώματα) ή στις ωοθήκες (κύστεις συμπαγείς ή ενδομητριωσικές). Αντιμετωπίζοντας τα παραπάνω προβλήματα, μπορεί η γυναίκα να συλλάβει από μόνη της.
Επιπλέον βλέποντας δύο χαρακτηριστικές ορμόνες (FSH και AMH) μπορούμε να καταλάβουμε, τη γονιμοποιητική ικανότητα των ωοθηκών καθώς και τα αποθέματα ωαρίων μέσα σε αυτές.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που μπορούμε να διαπιστώσουμε μέσα από το υπερηχογράφημα, είναι η ποιότητα και η χρονική στιγμή της ωορρηξίας. Βλέποντας το κυρίαρχο θυλάκιο στην ωοθήκη καθώς και την τριπλή διαστρωμάτωση του ενδομητρίου, καταλαβαίνουμε ότι έχουμε καλή ορμονική λειτουργία. Έτσι το μόνο που μένει είναι οι συστηματικές επαφές γύρω από αυτή τη μέρα.
β) Υστεροσαλπιγγογραφία (HSG) : πρόκειται για την απεικόνιση της ενδομήτριας κοιλότητας καθώς και τη διερεύνηση της διαβατότητας των σαλπίγγων. Είναι βασική εξέταση, από τη στιγμή που δεν υπάρχει άλλος τρόπος, για να διαπιστώσουμε ότι οι σάλπιγγες είναι ανοιχτές, ότι και η γονιμοποίηση των ωαρίων μπορεί να συμβεί μέσα σε αυτές. Μπορεί σαν εξέταση να μην είναι ‘’δημοφιλής’’, έχει φανεί όμως πως πολλές φορές βελτιώνει τη διαβατότητα των σαλπίγγων και έτσι προκύπτει αυτόματη εγκυμοσύνη. Άρα δεν πρέπει να παραλείπεται.
γ) Διαγνωστική υστεροσκόπηση : είναι μια πολύ σύντομη εξέταση που γίνεται διαμέσου του τραχήλου της μήτρας στο μαιευτήριο με ελαφριά νάρκωση, διαρκεί δέκα λεπτά και η γυναίκα φεύγει μετά από λίγο. Σκοπό έχει να αναδείξει κάποια πιθανά προβλήματα στο ενδομήτριο(πιθανές μικροσυμφύσεις, μικροπολύποδες που δεν φαίνονται στο ενδοκολπικό υπέρηχο, εστίες ενδομητρίωσης ή στοιχεία ενδομητρίτιδας). Παράλληλα γίνονται κάποιες θεραπευτικές σχάσεις (τριχοειδείς τομές) στον πυθμένα της μήτρας που διευκολύνουν την εμφύτευση του εμβρύου. Όλη η επέμβαση καταγράφεται σε DVD και δίνεται στη γυναίκα.
δ) Διαγνωστική Λαπαροσκόπηση : είναι χειρουργική επέμβαση μικρής διάρκειας που γίνεται με γενική αναισθησία στο Μαιευτήριο. Με αυτήν θέλουμε να διαπιστώσουμε την ύπαρξη και καυτηρίαση πιθανών εστιών ενδομητρίωσης ή λύνουμε κάποιες πιθανές συμφύσεις των σαλπίγγων που αναδείχτηκαν από τη σαλπιγγογραφία. Δεν είναι απαραίτητη εξέταση και γίνεται μόνο όταν υπάρχει υπόνοια για τα παραπάνω προβλήματα.