Κάθε γυναίκα που βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία, μπορεί κάποια στιγμή να εκδηλώσει μια διαταραχή στον κύκλο της.
Aυτή μπορεί να είναι μια παράταση του κύκλου (αραιομηνόρροια), μπορεί η περίοδος να έρχεται πιο συχνά από το κανονικό (συχνομηνόρροια), ή μπορεί ακόμα και να διακοπεί για ένα χρονικό διάστημα (δευτεροπαθής αμηνόρροια).
Οι λόγοι που μπορούν να προκαλέσουν αυτές τις διαταραχές είναι το έντονο στρες, η σωματική κόπωση, η έντονη άσκηση, οι καιρικές συνθήκες (πολύ κρύο ή ζέστη), καθώς και κάποια λειτουργική κύστη στις ωοθήκες. Μπορούν ακόμα να παρατηρηθούν σε ηλικίες κοντά στα 45 έτη ή σε νεαρές γυναίκες μικρότερες των 20 ετών που έχουν πολυκυστικές ή μικροπολυκυστικές ωοθήκες.
Ως αποτέλεσμα αυτών των διαταραχών, έχουμε την απουσία ωορρηξίας στην γυναίκα (ανωορρηκτικοί κύκλοι), άρα και την αδυναμία σύλληψης.
Όταν ένα ζευγάρι κάνει προσπάθειες για εγκυμοσύνη, η πρώτη συμβουλή που πρέπει να δίνουμε είναι ότι ειδικά η γυναίκα θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ήρεμη. Η ωορρηξία μιας γυναίκας επηρεάζεται πολύ εύκολα από το στρες που δεν είναι τίποτα άλλο από έκφραση ορμονών. Πολλές φορές η εικόνα των ωοθηκών γίνεται μικροπολυκυστική με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ανωορρηκτικοί κύκλοι. Βλέπουμε τεράστια διαφορά σε αυτήν την εικόνα και ευκολία στη σύλληψη, όταν οι ρυθμοί πέσουν. Γι’ αυτό και οι καλοκαιρινοί μήνες προσφέρονται για εγκυμοσύνη!
Μια καθυστέρηση στην περίοδο, εάν δεν πρόκειται για εγκυμοσύνη μπορεί να σημαίνει και ύπαρξη κύστεως στην ωοθήκη. Επειδή εμποδίζουν την λειτουργία του κύκλου, λέγονται και λειτουργικές κύστεις. Στην πλειοψηφία τους είναι ορώδεις (δηλαδή γεμάτες με ορώδες υγρό) και εάν ανιχνευθούν σχετικά σύντομα ( σε ένα διάστημα 2-4 μηνών) μπορούν να απορροφηθούν με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και η εγκυμοσύνη να προκύψει πιο εύκολα. Η σοβαρότερη διαταραχή από όλες, όπως μπορούμε να καταλάβουμε, είναι η δευτεροπαθής αμηνόρροια, το σταμάτημα δηλαδή της περιόδου για διάστημα πολλών μηνών ή ακόμα και μερικών ετών.
Το έχουμε δει να συμβαίνει σε νεαρές γυναίκες που στην προσπάθεια τους να είναι κομψές, φτάνουν σε νευρική ανορεξία με αποτέλεσμα την απουσία έμμηνης ρύσης. Η κατάσταση αυτή είναι πολύ ανθεκτική, γιατί συνδυάζει οργανικά αλλά και ψυχολογικά αίτια. Με την ομαλοποίηση της κατάστασης, που μπορεί να πάρει καιρό, επανέρχεται η περίοδος και η γυναίκα ξαναγίνεται γόνιμη.
Δευτεροπαθή αμηνόρροια μπορεί να εκδηλωθεί σε αθλήτριες που κάνουν πρωταθλητισμό καθώς και σε γυναίκες που έχουν υποστεί απώλεια προσφιλούς προσώπου τους ή αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στις σχέσεις, στις σπουδές ή στην επαγγελματική τους καριέρα. Εδώ, μαζί με την ιατρική παρακολούθηση, χρειάζεται οπωσδήποτε και ψυχολογική υποστήριξη.
Οι εξετάσεις που θα πρέπει να γίνουν είναι ο αιματολογικός-ορμονικός έλεγχος και το υπερηχογράφημα μήτρας-ωοθηκών. Εάν διαπιστωθεί κάποια ορμονική διαταραχή θα πρέπει να διορθωθεί με σκευάσματα τύπου αντισυλληπτικών ή ηπιότερων από αυτά. Σε περίπτωση που υπάρχει ωοθηκική κύστη, μπορεί εύκολα αυτή να αντιμετωπιστεί φαρμακευτικά.Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να καθυστερεί μια επιθυμητή κύηση, δεν είναι όμως ένδειξη για εξωσωματική. Πολλές φορές η ανυπομονησία και ο ‘’υποκειμενικός χρόνος του ζευγαριού’’ οδηγεί σε βιαστικές αποφάσεις. Η μεθοδικότητα και ο προσεχτικός έλεγχος θα αποδώσουν σύντομα το ζητούμενο.