Ο ιός H.P.V μπορεί να υπάρχει για αρκετά χρόνια στην ανδρική ουρήθρα ή
στον κόλπο της γυναίκας, σε λανθάνουσα κατάσταση, χωρίς να δίνει κανένα
απολύτως σύμπτωμα.Εκδηλώνεται και μεταδίδεται, μετά από παροδική πτώση της
άμυνας στην περιοχή που μπορεί να οφείλεται σε : α)στρές, β) αυξημένο κάπνισμα,
γ) κακή διατροφή,δ) μόλυνση από άλλη αιτία στον κόλπο ή στην ουρήθρα.
Παραπάνω από τα μισά ζευγάρια(σήμερα το ποσοστό έχει φθάσει στο 65% των
ζευγαριών! δηλ. αποτελεί πλέον το ‘’κοινό κρυολόγημα’’ των σεξουαλικών επαφών)
πρόκειται να τα απασχολήσει αυτός ο ιός, ο οποίος θα βρεθεί τυχαία στη γυναίκα
μετά από ένα test-Παπανικολάου. Το αν θα εκδηλωθεί η νόσος και ποια θα είναι η
πορεία της, εξαρτάται από τους εξής παράγοντες:
A) Τις ανοσολογικές συνθήκες (άμυνα, αντίσταση) που επικρατούν στην
περιοχή του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας.
B) Το στέλεχος (το είδος) του ιού που μπορεί να είναι μικρής/μέσης/ή
μεγάλης επιθετικότητας.
Γ) Το ακριβές στάδιο εξέλιξης που βρίσκεται η HPV-λοίμωξη, τη στιγμή που γίνεται
η διάγνωση. Είναι αυτονόητο ότι όσο τακτικότερα η γυναίκα εξετάζεται από το
γυναικολόγο, τόσο πιο πρώιμη θα είναι και η φάση εξέλιξης του ιού. Πάντως, για να
φθάσουμε σε κακοήθεια απαιτούνται περισσότερα από 10-15 χρόνια, που η
γυναίκα δεν θα έχει εξετασθεί γυναικολογικά.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ TΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ H.P.V
1) Κάθε νέα σχέση στη ζωή μιας γυναίκας, ανεξαρτήτως ηλικίας, κοινωνικο-
οικονομικού ή οικογενειακού status, θα πρέπει για ένα μικρό διάστημα
(9 - 12 μήνες), να περνάει από τη ‘’δοκιμασία του
προφυλακτικού’’.
Το διάστημα αυτό φτάνει και αρκεί, ώστε ακόμα και αν ο νέος ερωτικός
σύντροφος ‘’έχει τον ιό’’ και δεν το ξέρει, με το προφυλακτικό να
περιορισθεί, ‘’να κάνει τον κύκλο του’’ και να εξουδετερωθεί.
2) Η άμυνα της περιοχής επηρεάζεται έντονα και από τη νικοτίνη .Η αυξημένη
συγκέντρωση νικοτίνης στην τραχηλική βλέννη, κάνει τον τράχηλο πιο
ευαίσθητο σε λοιμώξεις, άρα και στην προσβολή από τον ιό
H.P.V.
3) Ο παράγοντας ΄΄ψυχικό+σωματικό στρες΄΄ έχει πάρει τα τελευταία χρόνια
την πρώτη θέση στην ανάπτυξη του ιού – H.P.V. Είναι θεαματική η πτώση
της τοπικής άμυνας σε λεχώνες που στρεσαρίστηκαν πολύ κατά τη
διάρκεια της κύησης και της λοχείας. Πολλές από αυτές και ενώ προ
εγκυμοσύνης είχαν αρνητικό test-PAP εμφανίζουν άτυπα κύτταρα H.P.V
στο test, πολλούς μήνες μετά τον τοκετό, χωρίς να υπάρξει μέχρι εκείνη τη
στιγμή καμία απολύτως επαφή!
4) Η άμυνα του τραχήλου της μήτρας μειώνεται κατά πολύ, λόγω πολλαπλών
λοιμώξεων, σε νεαρές γυναίκες που αρχίζουν τη σεξουαλική ζωή τους πολύ
πρόωρα, οπότε και έχουμε αυξημένη πιθανότητα για προσβολή από
το ιό H.P.V και μελλοντική ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτός είναι
ο λόγος που συνιστούμε την πρώτη γυναικολογική εξέταση, περίπου ένα χρόνο
μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.
Στελέχη (είδη) του ιού-H.P.V- Στάδια εξέλιξης :
Υπάρχουν τριών ειδών στελέχη του ιού-H.P.V, τα οποία ταυτοποιούνται μέσω
του test-pap υγρής φάσης (thin prep).
1.Επιθετικά (ογκογόνα): Στο σύνολο των ιών H.P.V είναι το 1-2% (δηλ.
σπάνια) και προκαλούν σε σύντομο διάστημα, έντονη βλάβη. Τα πιο γνωστά
είναι τα 16, 18,33. Δες περισσότερα στον πίνακα 1.
2. Μεσαίας επιθετικότητας : γνωστότερα είναι τα στελέχη 31,35 και 39 και
αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία στο σύνολο των ιών H.P.V (περίπου 80%).
Για να προκαλέσουν δυσπλασία απαιτείται μεγαλύτερο διάστημα .
Η βλάβη που προκαλείται δεν είναι εκτεταμένη και σε βάθος, όπως είναι στα
προηγούμενα στελέχη.
3. Ήπιας εξέλιξης : εδώ ανήκουν τα στελέχη 6 και 11 που προκαλούν τα
εξωτερικά ή λεγόμενα οξυτενή κονδυλώματα (Warts, Condyloma acuminata),
που είναι καλοηθέστατοι σχηματισμοί (μοιάζουν με λευκωπές, μικρές
κρεατοελιές).
Θα πρέπει να τονισθεί ευθύς εξαρχής ότι : η συντριπτική πλειοψηφία των
H.P.V λοιμώξεων είναι ασυμπτωματικές και αυτοπεριοριζόμενες άρα και καλο-
ήθεις. Μπορεί να μη δίνουν συμπτώματα (π.χ υγρά δύσοσμα ή κνησμό ή
καύσο στον κόλπο).Όταν όμως διαγνωσθούν έγκαιρα, στο 90% θα
υποχωρήσουν από μόνες τους, με συστηματική χρήση προφυλακτικού αποχή
από το κάπνισμα και πιθανώς με μία απλή κρυοπηξία ή Laser εξάχνωση . Στο
υπόλοιπο 10% των H.P.V-λοιμώξεων που θα αναπτυχθεί βαθύτερη βλάβη
(δυσπλασία ΙΙ ή ΙΙΙ), θα χρειασθεί εντατική παρακολούθηση και πιθανά
κάποια επέμβαση στον τράχηλο
( περιορισμένη εκτομή με διαθερμία αγκύλης ή Laser).
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ H.P.V-ΛΟΙΜΩΞΗΣ
Α. Είναι γενικά αποδεκτό, ότι ελαφρού βαθμού βλάβες(απλό HPV)
αντιμετωπίζονται με χρήση προφυλακτικού, αποχή από το κάπνισμα
και παρακολούθηση με test-PAP και κολποσκόπηση ανά τετράμηνο.
Έχει φανεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία ή ακόμα και το 100% αυτών
των περιπτώσεων, θα υποστρέψουν στο φυσιολογικό, το πολύ μέσα
σε 1 έτος. Η διατύπωση που λέει ότι ΄΄η γυναίκα παραμένει φορέας
εφ’ορου ζωής΄΄ αποτελεί τεράστια ανακρίβεια και μύθο.
Β. Για τις μεσαίου (CIN II) και έντονου (CIN III) βαθμού δυσπλασίες,
οπωσδήποτε θα πρέπει να προχωρήσουμε σε πιο αποτελεσματικές θεραπείες.
Φυσικά, η μετέπειτα παρακολούθηση θα είναι πολύ στενή για τουλάχιστον 2
χρόνια. Έτσι για τα CIN II/CIN III, κάτω από κολποσκοπικό έλεγχο,
μπορούμε να προχωρήσουμε σε μικρού πάχους εκτομή μιας λεπτής
φέτας(10-15mm) του τραχήλου (LEEP=Loop Electro Excision Procedure=
Διαδικασία Εκτομής με Διαθερμία Αγκύλης ή Laser). Αυτή η διαδικασία γίνεται
στο Μαιευτήριο με ελαφριά μέθη, είναι σύντομη και αναίμακτη.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ
Σήμερα πια επιτυγχάνουμε ίαση χωρίς υποτροπή, στο 100% των
περιπτώσεων, χωρίς επιθετικές θεραπείες. Απαραίτητη προϋπόθεση για τα
καλά αποτελέσματα, είναι η πλήρης συμμόρφωση της γυναίκας στις οδηγίες
του γιατρού και η τακτική (4/μηνη) παρακολούθηση. Όπως είναι φυσικό, σε
γυναίκες άνω των 40 ετών, υπάρχει αυξημένη ευαισθητοποίηση, διότι ο
τράχηλος της μήτρας είναι πιο ευάλωτος και η άμυνα στην περιοχή είναι πιο
ασθενής, ειδικά στις καπνίστριες.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΠΟ ΠΡΟΣΒΟΛΗ H.P.V-ΙΩΣΗΣ
Από το 1996, κυκλοφορεί πλέον το εμβόλιο που προστατεύει τον τράχηλο της
γυναίκας από τα δύο πολύ επιθετικά στελέχη του H.P.V, το 16 και το 18. Η μία από
τις δύο εμπορικές φίρμες εμβολίων που κυκλοφορούν, προστατεύει παράλληλα και
από προσβολή έναντι των στελεχών 6 και 11 που προκαλούν τα οξυτενή
κονδυλώματα καθώς και από 7 ακόμα στελέχη του ιού. Το εμβόλιο γίνεται σε 3
δόσεις: 1η δόση/2η δόση 1-2 μήνες μετά/ 3η δόση 6 μήνες μετά.
Σήμερα πλέον θεωρείται απόλυτα ασφαλές αφού μπορεί να το χορηγήσει ακόμα
και ο παιδίατρος σε ένα κορίτσι 12 ετών. Δεν υπάρχει ηλικιακό όριο μέχρι το
οποίο μπορεί μια γυναίκα να το κάνει.